DZIEJE RELIGII, FILOZOFII I NAUKI
indeks | antologia religijna | antologia filozoficzna | filozofia nauki
KENA
w przekładzie Stanisława Franciszka Michalskiego
ROZDZIAŁ 1
1. "Przez kogo pchnięta biegnie myśl-wysłanka?
Kto najpierw oddech zaprzągł, aby leciał?
I kto wysyła mowę, którą mówią?
Jakiż to Bóg, co zaprzągł oko, ucho?"
2. Co słuchu słuchem jest i myślą jest myślenia,
I mowy mową co - to tchnieniem jest oddechu,
I okiem oka to. - Mędrzec odpycha zmysły,
I, schodząc z tego świata, idzie w nieśmiertelność,
3. "Tam nie dosięgnie nawet oko,
Nie dojdzie tam ni myśl, ni mowa,
Nie znamy jego, nie poznamy
Choćby najwięcej nas uczyli!
On co innego jest, niż wiedza,
I co innego, niż niewiedza, -
Słyszymy to od mędrców dawnych,
Którzy nas o nim nauczali".
4. Co się przez mowę wyrzec nie da,
Przez co się sama mowa zjawia -
Ty wiedz, - że właśnie to jest Brahman,
A nie to, co tu wszyscy czczą.
5. Co się przez myśl pomyśleć nie da,
Przez co jest sama myśl myślana -
Ty wiedz - że właśnie to jest Brahman,
A nie to, co tu wszyscy czczą.
6. Co się przez oko ujrzeć nie da,
A przez co samo oko widzi -
Ty wiedz - że właśnie to jest Brahman,
A nie to, co tu wszyscy czczą.
7. Co się przez słuch usłyszeć nie da,
Przez co się staje słuch słyszanym -
Ty wiedz - że właśnie to jest Brahman.
A nie to, co tu wszyscy czczą.
8. To, co przez oddech nie oddycha,
A przez co dech oddechem jest -
Ty wiedz - że właśnie to jest Brahman,
A nie to, co tu wszyscy czczą.
ROZDZIAŁ 2
9. Lecz jeżeli mniemasz, że znasz go teraz dobrze, niczym jest to. Znasz jedynie zjawę Brahmana - co jest w tobie z niego, co jest z niego wśród bogów. Należy więc, abyś badał dalej jeszcze.
"Ja myślę, że znam go!
10. Nie mniemam wcale, że wiem dobrze,
Lecz nie wiem także, że ja nie wiem,
Ten z nas, kto wie coś, ten już wie,
I nie wie wcale, że nic nie wie.
11. Kto go nie poznał, ten go poznał,
A kto go poznał, ten go nie zna, -
Przez poznających nie poznany,
Poznany przez nie poznających!
12. Zbudzony pozna go i pojmie,
Zdobędzie nadto nieśmiertelność,
Siłę pozyska przez Atmana,
Przez wiedzę o nim - nieśmiertelność.
13. Kto go tu znalazł, ten osiągnie prawdę,
Kto go nie znalazł, osiągnie zatratę,
Mędrcy go widzą we wszystkich stworzeniach,
I, schodząc z tego świata, idą w nieśmiertelność.
ROZDZIAŁ 3
14. Brahman wywalczył raz zwycięstwo dla bogów. Z tego zwycięstwa Brahmana chełpili się bogowie, myśląc: Nasze jest to zwycięstwo, nasza jest ta chwała.
15. A Brahman, gdy to rozpoznał, wyjawił się im. Ci jednak nie poznali go. - "Cóż to za duch?" mówili do siebie.
16. I rzekli tak do Agni: Rozpoznaj, znawco istot, co to za duch! - Niechaj tak będzie, odpowiedział.
17. I pobiegł ku niemu, a Brahman rzekł doń: Kto jesteś? - Jestem Agni - odpowiedział - jestem znawca istot.
18. - Jeśli nim jesteś, jakaż twoja moc? - Mogę spalić wszystko, co tylko jest na ziemi.
19. Położył wówczas przed nim źdźbło słomy i rzekł: Spal to. Agni rzucił się na nie z całą mocą, ale nie mógł spalić. Powrócił więc i rzekł: Nie mogłem rozpoznać, co to za duch.
20. Wówczas rzekli do Waju: Rozpoznaj, o Waju, co to za duch. - Niechaj tak będzie, odpowiedział.
21. I pobiegł ku niemu, a Brahman rzekł doń: Kto jesteś? - Jestem Waju - odpowiedział - jestem Matariśwan.
22. - Jeśli nim jesteś, jakaż twoja moc? - Mogę wszystko porwać, co tylko jest na ziemi.
23. Położył wówczas przed nim źdźbło słomy i rzekł: Porwij to. Waju rzucił się na nie z całą mocą, ale nie mógł porwać. Powrócił więc i rzekł: Nie mogłem rozpoznać, co to za duch.
24. Wówczas rzekli do Indry: Maghawanie, rozpoznaj ty, co to za duch! - Niechaj tak będzie, odpowiedział i pobiegł ku niemu. Ten jednak ukrył się przed nim.
25. Indra zaś na tym samym miejscu spotkał kobietę nadzwyczajnej piękności, Urnę, córkę Himawanta i rzekł do niej: Co to za duch?
ROZDZIAŁ 4
26. To jest Brahman - odpowiedziała, - ze zwycięstwa tego Brahmana wy się chełpicie. Wtedy dopiero rozpoznał, że to był Brahman.
27. I dlatego też bogowie ci: Agni, Waju oraz Indra są jakoby wyniesieni nad innych bogów, albowiem zbliżyli się do niego najbardziej i poznali go najpierwsi jako Brahmana.
28. I dlatego Indra jest wyniesiony, jakoby nad innych bogów, albowiem zbliżył się do niego najbardziej i poznał go najpierwszy jako Brahmana.
29. O tym taka jeszcze nauka: to w błyskawicy, co błyska, przed czym z krzykiem aaa zamyka się oczy, to właśnie, ten krzyk aaa - to boskość jego.
30. A teraz o duszy: to, co jakby przychodzi do ducha i przez co w każdym momencie rodzi się wspomnienie o czymś, - ten właśnie przejaw - to on.
31. Imię jego jest: "Tęsknota ku niemu". I tę "Tęsknotę ku niemu" należy czcić. Kto o tym wie w ten sposób, ku temu tęsknią wszystkie istnienia.
32. A jeśli kto rzecze: Powiedz mi upaniszad - odrzeknijmy: Powiedzieliśmy ci już upaniszad - wiedzę tajemną o Brahmanie. -
33. Pokuta, powściągnięcie się i czyn - oto jej podstawy. Częściami jej są Wedy, prawda - oparciem.
34. Kto ją poznał i odpycha zło, ten stoi mocno w przestworach nieba - nieskończonych, niezwyciężonych, - ten stoi mocno.