DZIEJE RELIGII, FILOZOFII I NAUKI
indeks | antologia religijna | antologia filozoficzna | filozofia nauki
WASUBANDHU
TRZYDZIESTKA STROF
UZASADNIENIE WYŁĄCZNEGO ISTNIENIA
TREŚCI ŚWIADOMOŚCI
Trimsika-karika. Widźniapti-matrata-siddhi
tłumacz nieznany, za www.bogowie.org
1.Przypisywanie [realności treściom takich pojęć jak] "ja" oraz czynnikom bytu (dharma) zachodzi w wieloraki sposób i dotyczy [jedynie] przekształcenia (parinama) świadomości. Owo przekształcenie jest zaś trojakie:
2. [mianowicie - jest to] dojrzewanie [karmana], [to, które] zwane [jest] myśleniem oraz świadomość przedmiotowa. Tu "dojrzewanie" jest tzw. świadomością bazową (alaja-widżniana); zawiera ona zalążki wszystkjich [uprzednich doświadczeń]
3. oraz przedstawienia świadomości nieznanych przedmiotów (upadi, dosł. "substrat materialny") i miejsc (sthana). Zawsze towarzyszy jej kontakt, uwaga, uczucie, świadome poczucie i wola.
4. "Uczucie" jest to obojętność. Dalej, jest ona (świadomość bazowa) nieskalana i nieokreślona, podobnie jak kontakt i pozostałe. Owa [świadomość bazowa] rozchodzi się w nieprzerwanym strumieniu jak rzeka.
5. Jej zanik następuje w stanie świętości (arhattwa). W oparciu o nią i mając ją za podstawę rozwija się świadomość pod nazwą "myślenie", której istotą jest myślenie (mniemanie);
6. [jest ono] zawsze stowarzyszone z czterema przywarami (klesia), które są skalane i nieokreślone, i zwą się: wiara w "ja", omamienie względem "ja", pycha z "ja" oraz umiłowanie "ja",
7. i należą do tej [sfery], w której nastąpiło powstanie oraz [stowarzyszone jest] z innymi [mentalnymi danymi, takimi jak] kontakt itd. Nie występuje ona u świętego ani w zatopieniu zniszczenia [świadomości], ani też na ponadświatowej drodze.
8. To jest drugie przekształcenie [świadomości]. Trzecie [przekształcenie] jest to postrzeganie sześciorakiego przedmiotu. Jest ono dobre, niedobre lub żadne z dwóch (obojętne).
9. Jest ono stowarzyszone z mentalnymi danymi występującymi powszechnie, z przypisanymi [do określonych przedmiotów], z dobrymi, a także z [głównymi] przywarami i ubocznymi przywarami oraz ma trzy uczucia.
10. Pierwsze [z nich] są: kontakt i inne. Przypisane [do określonych przedmiotów] są: pragnienie, przekonanie i przypomnienie wraz ze skupieniem i zrozumieniem; zaś wiara, bojaźń, wstyd,
11. trójka - brak pożądania itd., gorliwość, zrównoważenie wraz z uwagą i niekrzywdzeniem - są dobre. Przywary są to: żądza, nienawiść, omamienie,
12. pycha, pogląd oraz wątpienie. Z kolei złość i uraza, udawanie, złośliwość, zawiść, a następnie skąpstwo wraz z ułudą,
13. fałszywość, zarozumiałość, krzywdzenie, niepowściągliwość, bezwstydność, ospałość, podrażnienie, niewiara, a dalej - apatia, niedbalstwo, zapominalstwo,
14. rozproszenie i nierozwaga, żal i upór (nieobecność duchem, roztargnienie), namysł i rozważanie - oto są uboczne przywary. Dwie [ostatnie] pary są dwojakie.
15. Pięć kategorii świadomości powstaje w głównej świadomości, każda odpowiednio do zaistnienia [właściwych] jej warunków, razem lub nie, tak jak fale na wodzie.
16. Świadomość myślenia powstaje zawsze, z wyjątkiem: stanu niuświadomienia, dwóch rodzajów zatopienia, odrętwienia i bezsilności, które jest bez udziału świadomości (aczittaka).
17. To przekształcenie świadomości jest wyobrażeniem (wikalpa). To, co jest wyobrażone przez nie - to nie istnieje. Dlatego to wszystko (świat zjawiskowy) jest jedynie samą treścią świadomości.
18. Albowiem świadomość zawiera wszystkie zalążki. Przekształcenie rozwija się pod wzajemnymi wpływami - raz tak, raz tak, [przez co] powstaje raz to, raz to wyobrażenie.
19. Utajone wrażenia (wasana) działań (czynów) wraz z utajonym wrażeniem dwojakiego pojmowania, gdy zaniknie wcześniejsze dojrzewanie, wytwarzają tę [świadomość bazową] jako nowe dojrzewanie.
20. Jakakolwiek rzecz, która została wyobrażona przez jakiekolwiek wyobrażenie, jest w swej istocie jedynie przedstawieniem (rzeczą wyobrażoną) (parikalpita-swabhawa). To nie istnieje.
21. Natomiast to, co w swej istocie jest zależne od czegoś innego (paratantra-swabhawa), jest wyobrażeniem powstałym dzięki przyczynom. Absolutne [w swej istocie] jest bycie zawsze wolnym od [czegoś] poprzedzającego (pariniszpanna-swabhawa).
22. Dlatego właśnie jest ono określane jako ani różne, ani nie różne od tego, co jest [w swej istocie] zależne od drugiego, tak jak nietrwałość itp. Gdy tamtego (tego co absolutne) nie widać, ten (zależny od innego) również jest niewidoczny.
23. W odniesieniu do nieistności trojakiej natury [rzeczy] naucza się o nieistności wszystkich elementów rzeczywistości.
24. Pierwsza [natura] jest nieistotna ze względu na znak, druga zaś nie ma własnego bytu; inna nieistność,
25. to jest ta, z której jest (wywodzi się) najwyższa rzeczywistość elementów rzeczywistości. Jest ona również [zwana] "takość" (tathata), ponieważ przez cały czas jest "taka". To jest właśnie jedyna świadomość.
26. Dopóki świadomość nie pozostaje w stanie samej tylko świadomości, dopóty nie zanika ciążenie do dwóch pojęć [tj. podmiotu i przedmiotu].
27. Albowiem nawet w następstwie postrzeżenia, że to [wszystko] jest samą tylko świadomością, stawiając coś na czele [jako przedmiot], nie utrzymuje się tej samej tylko [świadomości].
28. Jeśli zaś świadomość nie ujmuje żadnej podpory, wtedy pozostaje trwale w samej tylko świadomości, ponieważ z braku czegoś do ujmowania nie jest on (przedmiot) ujmowany.
29. Jest to brak myśli (czitta), nieujmowanie, jest to ponadświatowe poznanie; przemiana (parawrytti) podłoża [następuje] w wyniku usunięcia dwojakiej słabości (dauszthulja).
30. Jest to właśnie element nieskalany, nie dający się pomyśleć, zbawienny, trwały, szczęśliwy; jest to ciało wyzwolenia; jest ono zawsze [ciałem] Doktryny Wielkiego Ascety (Buddy).